YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARININ KULLANIMININ ÇEVRESEL OLUMLU ETKİLERİ

Kamil B.VARINCA, M. Talha GÖN
YTÜ Çevre Mühendisliği Bölümü, 34349, Beşiktaş-İstanbul
 kvarinca@yildiz.edu.tr; gonul@yildiz.edu.tr

ÖZET

Enerji kaynakları, üretimlerinde meydana getirdikleri çevresel etkiler ve süreklilikleri ile tercih edilirlikleri değişmektedir. Bu çalışmada, yenilenebilir enerji kaynaklarının sahip olduğu olumlu çevresel etkilerin, fosil yakıtlardan kaynaklanan olumsuz etkilere göre her bir tür kaynak için incelenmesi amaçlanmış ve bu amaçla fosil yakıtlardan kaynaklanan olumsuz etkiler ile yenilenebilir enerji kaynaklarından meydana gelen olumlu etkiler kategorize edilerek kıyaslama yapılmıştır. Sonuçta tüm bu bilgiler ışığında, yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımına yönelik çevresel önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler: Yenilenebilir enerji kaynakları, fosil yakıtlar, çevresel etkiler.

ABSTRACT

Preference of energy resources is depending on their environmental impacts created during thier production and their continuity. In the search, a categorical comparison of fossil fuel sources and renewable energy sources was made in order to review negative and positive aspects of theirs. Finally, by aid of all this information, suggestions were presented related in the matter.

Keywords: Renewable energy sources, fossil fuels, environmental impacts.

1. GİRİŞ

Fosil kaynaklı enerji üretim ve kullanımı, insan ve çevre sağlığı üzerinde olumsuz etkiler meydana getirmektedir. Bu olumsuz etkiler, başta hava kirliliği olmak üzere çeşitli çevre sorunlarının meydana gelmesi ve bunun sonucunda halk sağlığının tehdit edilmesi olarak tanımlanabilir. Mesela kömür yakıldığında, yakılan her gram kömür başına 4 gram karbondioksit (CO2) açığa çıkmaktadır. Gerekli tedbirlerin alınmadığı yanma olaylarında yakılan kömürün dört misli ağırlığında CO2 atmosfere verilerek sera etkisine sebep olunmaktadır [1]. Tüm bu olumsuz etkiler, çevrenin yaşanamaz hale gelmesi ve insan ölümlerine neden olması gibi canlı yaşamını tehdit eden büyük sonuçlar doğurabilecek
düzeydedir.

Gelinen noktada, fosil kaynaklı enerji üretim ve kullanımından kaynaklanan çevresel olumsuzluklar ve fosil kaynakların kısıtlılığı gibi konular göz önünde bulundurulduğunda, çevresel olumsuzlukları az olan ve kaynak kısıtlılığı göstermeyen yeni ve yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelmek gerektiği açıkça görülmektedir. Ayrıca, yenilenebilir enerji kaynaklarının sahip olduğu çevresel olumlu etkiler, bu kaynakların fosil yakıtlara kıyasla çevresel açıdan tercih edilmesinin kolay ve yaygınlaşmasının hızlı olmasını sağlayacaktır.

Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımının ilk çevresel olumlu etkisi, fosil kaynaklı enerji üretim ve kullanımının meydana getirdiği zararın durdurulması olacaktır. Zararın bir anda durdurulması yeterli olmayacak, fosil yakıtların kullanımından meydana gelen şimdiye kadar ki zararın düzeltilebilmesi için gerekli zaman zarfında da fosil yakıtlar yerine yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanılması gerekecektir.

İşte bu sebeple, günümüzde klasik enerji kaynaklarına ek olarak, yeni ve yenilenebilir enerji kaynağı olarak isimlendirilen güneş, rüzgâr, jeotermal, hidrojen, deniz-dalga enerjileri ve biyokütle gibi enerji kaynakları üzerine çalışmalar ve araştırmalar yapılmakta ve uygulamalar gerçekleştirilmektedir.

Devamı: http://www.yildiz.edu.tr/~kvarinca/Dosyalar/Yayinlar/yayin006.pdf

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARININ ÇEVRESEL ETKİLERİ AÇISINDAN KARŞILAŞTIRILMASI

*Ahmet ŞENPINAR, **Muhsin Tunay GENÇOĞLU

*Fırat Üniversitesi Teknik Bilimler M.Y.O. Endüstriyel Elektronik Programı – ELAZIĞ
**Fırat Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Elektrik – Elektronik Müh. Bölümü – ELAZIĞ
asenpinar@firat.edu.tr , mtgencoglu@firat.edu.tr

ÖZET

Dünyada enerjinin önemi her geçen gün artmaktadır. Tüketilen enerji miktarı, günümüzde ülkelerin gelişmiş-lik seviyesini gösterir. Petrol ve kömür rezervlerinin giderek azalması, doğalgazın da kısıtlı olması nedeniyle yenilenebilir enerji kaynaklarına olan talep giderek artmaktadır. Yenilenebilir enerji kaynaklarının çevreye olumsuz etkileri, konvansiyonel enerji kaynaklarına göre daha azdır. Yenilenebilir enerji kaynaklarının mali-yetleri fosil kökenli yakıtlara göre daha azdır, yenilenebilir olduklarından dolayı tükenmezler ve konvansiyo-nel yakıtların aksine çevre ve insan sağlığı için önemli bir tehdit oluşturmazlar. Bu çalışmada; yenilenebilir enerji kaynakları hakkında genel bilgiler verilerek, yenilenebilir enerji kaynaklarının olumlu ve olumsuz çevresel etkileri incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Yenilenebilir Enerji Kaynakları, Temiz Enerji, Çevresel Etki.

THE COMPARISION OF THE RENEWABLE ENERGY SOURCES IN ENVIRONMENTAL EFFECTS
ABSTRACT

Importance of the energy is significantly increasing in the world. The consumed amount of energy indicates the development level of countries in today. Oil and coal stocks are decreasing fastly, and lack of natural gas sources results in an increasing demand on renewable energy sources. The negative effects of the renewable energy sources are less than conventional energy sources on environment. The cost of the renewable energy sources are less than fossil fuels, and don’t exhausted, and in contrast to conventional fuels they do not important threat to human health and environment. In this study, general information has been given about renewable energy sources and positive and negative environmental effects have been investigated.  

Key Words : Renewable Energy Sources, Clean Energy, Environmental Effect. 

1. GİRİŞ

Enerji, yaşamın sürdürülebilmesi için gerekli temel ihtiyaçlardan biridir. Isıtmada, aydınlatmada, elektrikli aletlerin çalıştırılmasında, taşımacılıkta, sanayide vb. birçok alanda enerji kullanılmaktadır. Ancak enerji kaynaklarının tüketimi, çevresel prob-lemleri de beraberinde getirmektedir.

Dünyamızda enerji ihtiyacı her yıl yaklaşık %4-5 oranında artmaktadır. Buna karşılık, bu ihtiya-cı karşılayan fosil yakıt rezervi ise çok daha hızlı bir şekilde azalmaktadır. En iyimser tahminler bile önü-müzdeki 50 yıl içinde petrol rezervlerinin büyük öl-çüde tükeneceğini ve ihtiyacı karşılayamayacağını göstermektedir. Kömür ve doğalgaz için de uzun sü-reçte benzer bir durum söz konusudur. Ayrıca fosil yakıt kullanımı, dünya ortalama sıcaklığını artırmış, yoğun hava kirliliğinin yanı sıra milyarlarca dolar zarara yol açan sel, fırtına gibi doğal felaketlerin gözle görülür şekilde artmasına neden olmuştur. Bu nedenle insanoğlu fosil yakıt rezervlerinin bitmesini beklemeden temiz enerji kaynaklarına yönelmek zo-rundadır (Görez, Alkan, 2005).

Günümüzdeki enerji sorunu karşısında önem kazanan yenilenebilir enerji kaynaklarından biyo-gaz, üretim koşulları elverişli bölgelerde lokal ge-reksinimlere cevap verebilecek nitelikte görünmek-tedir. Jeotermal enerji temiz ve çevre dostu bir ener-ji kaynağıdır. Özellikle hava kalitesinin korunması-na katkı sağlamaktadır. Güneş enerjisi yenilenebilir bir enerji kaynağıdır. Doğal ısıtma ve soğutma sis-temleri kullanarak binaların gereksiz ve aşırı ticari enerji tüketimlerini önler, çevre dengelerini korur. Doğal ve sağlığa zararsız malzemeler kullanılır, dışa bağımlı değildir. Rüzgar enerjisi kararlı, güvenilir, sürekli bir kaynak olup dışa bağımlı değildir.

2. YENİLENEBİLİR ENERJİ KAY-NAKLARININ ÇEVRESEL ETKİLERİ

2.1. HİDROELEKTRİK ENERJİ

Hidroelektrik enerji, termik ve nükleer sant-raller gibi ısınmış su, hava emisyonları, kül ve radyoaktif atıklara neden olmayan önemli bir alternatif enerji kaynağıdır. Termik santraller meydana getirdikleri CO2 emisyonları ve bu gazın küresel ısınmaya olan etkileri nedeniyle son 10 yılda olduk-ça gündemdedir.

Enerjinin ülke ekonomisindeki önemi ve çevrenin korunması göz önünde bulundurulduğu zaman, hidroelektrik enerji santralleri en çevre dostu enerji üretim santralleridir(Görez, Alkan, 2005). Ayrıca hidroelektrik santrallerin diğer santral türlerine göre bazı avantajları vardır. Bunlar:

a. Hidroelektrik santraller yenilenebilir enerji kaynaklarıdır. Tesisin yapımından önce faydalanılamayan su, santralle birlikte ülke ekonomisine katılmaktadır. Ayrıca hidroelektrik santrallerin kuruluş, işletme, onarım maliyetleri dışında, ham madde masrafı bulunmamaktadır.
b. Enerji üretiminde kullanılan yöntem çevre ile dosttur. Üretim aşamasında çevreye zararlı hiçbir atık oluşmaz.
c. Biriktirmeli hidroelektrik santraller enerji talebindeki değişmelere kısa zamanda ayak uydurabilirler. Termik santraller ve nükleer santrallerin devreye so-kulup çıkarılmaları uzun zaman almakta ve bu süre zarfında elektrik üretimine katılamayan enerji boşa harcanmaktadır. Bu nedenle biriktirmesiz hidroelek-trik santraller ve termik vb. santraller devamlı çalış-tırılırken, biriktirmeli hidroelektrik santraller çalış-makta olan santrallerin ürettiği elektrikten daha fazla talep geldiğinde devreye sokulurlar(Uğurel, 2000)

Artık büyük göllü barajlar yaparak verimli ta-rım alanları ve tarihsel dokuyu yok eden elektrik üretimi yerine, küçük kapasiteli çok sayıda hidro-elektrik santraller tercih edilmekte ve önerilmektedir (Doğan, 2001).

Hidroelektrik enerjinin avantajları arasında; kirlilik oluşturmaması, pik enerji ihtiyacında çok hızlı devreye girmesi, acil durumlarda hızla devre-den çıkarılabilmesi, dışa bağımlı olmaması ve sadece enerji amaçlı değil, sulama-taşkın amaçlı olarak da kullanılabilmesi sayılabilir. Yatırım maliyetlerinin fazla olması, toplam inşaat süresinin uzun olma-sı, tarıma elverişli arazilerin, yerleşim yerlerinin veya tarihi öneme haiz bölgelerin su altında kalması ve yağışlara bağlı olarak olumsuz etkilenmesi hidrolik enerjinin dezavantajları arasında sayılabilir.

Devamı: www.firat.edu.tr