Ön Açıklama
Camili (Macahel)- Maral Köyü’nden bir kısım gençlerin, GEF-II Camili Yönetimi’ne sundukları dilekçe.
Sürdürülebilir Koruma Açısından Yöredeki Mevcut Koruma Düzeninin Yasal Statüye Kavuşturulması Talebi
Bilindiği gibi mevcut geleneksel koruma biçimi Macahel doğasının ve ormanlarının yüzyıllar boyu korunmasını ve günümüz nesillerine aktarılmasını sağlamıştır. Öncelikle, günümüze değin uygulanan ve mevcut statünün korunması şartıyla devamlı uygulanacak olan geleneksel koruma rejimleri ortaya konacak, bu koruma rejimleri temelinde oluşturulacak “özel orman statüsü”nün yasal statüye kavuşturulması talep edilecektir. Bu statü ulusal orman rejimini düzenleyen Orman Kanunu’ndaki “Hususi Orman” statüsüne uygundur.
Uygulanan Geleneksel Mevcut Koruma Biçimi:
a) Zilyetlik (fiili hakimiyet) esası: Macahel yöresinde kullanıma açık araziler tapulu değildir. Buna rağmen yöre sakinleri kullanım alanlarını ‘şahitlik’ kurumuyla paylaştırmışlar ve sorunsuz kullanmaktadırlar; ama kadastronun yöreye gelmesi yöre halkının yararına olduğu da bir gerçektir. Zilyetliğe dayalı bu fiili paylaşım orman kullanımını bir düzene oturtmuştur: Öncelikle yöre ormanları köyler arasında, köy içinde ise aileler arasında paylaşılmış durumdadır. Bu fiili paylaşım gereği bir kimse, başkasının ormanından, sahibinin izni olmadan hiçbir iş ve işlem yapamaz. Bu sınırlamaya aykırı davranılması durumunda; yapılan kesim, sahibi tarafından alı konur ve herhangi bir bedel ödenmez. Sözü edilen bu fiili paylaşım, zorunlu ihtiyaçlar nedeniyle ormandan yapılan kesimin de belirli bir düzen içinde olmasını sağlamıştır. Böylece bütün köy halkı söz konusu ihtiyaçları için devamlı olarak belirli bir yerden kesim yapmamış, her aile kendine ait ormandan ihtiyacını temin etmiştir. Bu düzen gereği orman üzerinde baskı olmamış, orman kendini kolaylıkla yenileyebilmiştir.
b) ‘Koru ormanı’ sistemi: Köy yerleşik alanlarının bitişiğinde veya üzerinde kalan orman çığ, toprak kayması, taş yuvarlanması gibi olumsuzlukların olmaması için zaruri ihtiyaçlar için dahi kesim yapılması yasaktır.
c) Bir dönem yapılan istihsal faaliyetleri yöre muhtarlarının girişimleriyle durdurulmuştur. Şu anda yörede istihsal yapılmamaktadır. Yörede teknik olarak istihsale uygun yerler tespit edilip yasal izinler alınmak suretiyle bu faaliyetler ormanların korunmasına tehdit oluşturmayacaktır.
d) Otlatma düzeni ve çevre temizliği: Nüfus yoğunluğunun azalmasına bağlı olarak hayvan sayısı da azalmıştır. Yörede mevcut olan otlatma düzeni arazilerin aşırı kullanılmasını engellemektedir. Bu düzende hayvanlar uzun süre belirli bir yerde otlatılmamaktadır; ayrıca yaylak-kışlak düzenine göre yazın hayvanlar yaylaya çıkartılmakta, güz ve ilkbaharda ise köylere yakın meralarda, bu yerlere ek olarak özel olarak çeperle korunmuş çayırlıklarda otlatılmaktadır. Dolayısıyla otlatma dört mevsime yayılmakta ve her otlatma alanı üç mevsim dinlendirilmiş olmaktadır. Bu süre ise, yörenin dört mevsim yağışlı iklimi dikkate alındığında, meralardaki bitkisel hayatın kendisini yenileyebilmesi için oldukça uzun bir süre olmaktadır. Çevre temizliği yöreye özgü geri dönüşüm düzeni sayesinde sağlanmaktadır. Yöre insanlarının tüketimlerin çoğunu doğal ürünlerden karşılamaktadır. Diğer tüketim artıkları ise yakılabilecekler yakılmakta, yakılamayanlar gömülmektedir.
Talep
Yukarıda genel hatlarıyla açıklanan ve oldukça başarılı geleneksel koruma anlayışının, gelecek açısından, bu anlayışa uygun resmi statülerle tamamlanması mümkündür. Bu bağlamda, yukarıda bahsettiğimiz ulusal orman rejimini düzenleyen orman kanunundaki ‘Hususi Orman’ statüsü, yapılacak yasal değişiklikle revize edilerek yöre ormanları açısından uygulamaya geçirilebilir. Macahel’de uygulanmaya çalışılan GEF-II projesinin öngördüğü sürdürülebilir koruma düzeni yöremizin geleneksel koruma anlayışına uygundur. Yöre halkının geleneksel koruma statüleri dışındaki yasal çerçeveye sahip;ancak yöre sakinlerinin taleplerine cevap vermeyen ,yaşam alanlarını daraltan koruma biçimleriyle Macahel ormanlarının korunması söz konusu değildir. Yöre halkının birliğini bozan ve GEF-II gibi yöre için yararlı olabilecek bir projeyi göz ardı ettiren, geleneksel koruma biçiminin dışındaki koruma biçimlerinin uygulanmaya çalışılması yerine, öngörülen sürdürülebilir korumanın, mevcut geleneksel koruma ile sağlanması ve en önemlisi de bu durumun yasal çerçeveye kavuşturulması mevcut sorunları çözecektir. Daha açık bir ifadeyle, GEF-II projesinin yörede uygulanması gerçekleşecek, önündeki engeller kalkacaktır. Bu durum yöre halkının da yararına olacaktır. Bu konunun bu açıdan ele alınması ve sürdürülebilir koruma biçimine uygun, geleneksel koruma sisteminin yasal çerçeveye kavuşturulması talebimizdir. (14.09.2004).